Διοικείς την Επιχείρηση σου στη βάση Στρατηγικού Σχεδιασμού ή στη βάση Λογιστικών Προϋπολογισμών;

Λοιπόν, πολλές επιχειρήσεις δυστυχώς δεν οδηγούν την ανάπτυξη και ευημερία στη βάση στρατηγικής και στρατηγικών επιλογών παρόλο που αρκετές δηλώνουν ότι διαθέτουν Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο.

Αυτό όμως παρατηρώ ότι είναι περισσότερο ένα σχέδιο που βασίζεται κυρίως στην ανάλυση του παρελθόντος και καταλήγει σε ένα σετ προϋπολογισμών στη βάση αναλύσεων προηγουμένων ετών και εκτιμήσεων για το μέλλον.

Υπάρχει και ένας μικρότερος αριθμός επιχειρήσεων που έχει γραπτή αποστολή, όραμα ακόμα και επιχειρηματική στρατηγική, αλλά αυτά αποτελούν κυρίως εύηχα σχήματα λόγου παρά συνειδητές επιλογές και φιλοδοξίες και κυρίως καταγράφονται για να κοσμούν τις σελίδες και τα εταιρικά προφίλ.

Είναι προφανές σήμερα όσο ποτέ άλλοτε ότι η έλλειψη στρατηγικής και στρατηγικού σχεδιασμού πριν την οριοθέτηση στοχεύσεων και οικονομικών προϋπολογισμών αποτελούν μια εκ των ουκ άνευ επιλογών των επιτυχημένων, βιώσιμων, αλλά και ανθεκτικών στις αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος και των αγορών, επιχειρήσεων ανεξαρτήτως τομέα και μεγέθους.

Στην πιο κάτω γραφική παράσταση φαίνονται πως ανταποκρίνονται από πλευράς εταιρικών αποτελεσμάτων οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στη βάση Στρατηγικού Σχεδιασμού σε  σχέση με αυτές που λειτουργούν απλά μόνο με ένα επιχειρησιακό σχέδιο ή και μόνο οικονομικούς προϋπολογισμούς.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Με το να προβλέπεις οικονομικά δεδομένα και αποτελέσματα του νέου χρόνου, βασιζόμενος στα αποτελέσματα των προηγούμενων ετών είναι σαν να προσπαθείς να προβλέψεις τον καιρό τους επομένους μήνες. Είναι σαν να προσπαθείς να προβλέψεις πως θα συμπεριφερθούν οι πελάτες σε μια αγορά στο μέλλον. Παρόλα αυτά δεν ελέγχεις την συμπεριφορά των πελατών στη βάση οικονομικών προβλέψεων.

Για να οδηγήσεις και να επηρεάσεις την συμπεριφορά των καταναλωτών σε οποιαδήποτε αγορά χρειάζεται στρατηγική και στρατηγικός σχεδιασμός.

Να εξηγήσω τι είναι Στρατηγική για να έχουμε κοινό πλαίσιο αναφοράς.

Στρατηγική είναι ένα σύνολο ολοκληρωμένων και συνδυαζόμενων επιλογών που απαντούν στις πιο κάτω ερωτήσεις και που σχετίζονται με μια εταιρική φιλοδοξία νίκης.

• Που επιλέγει η επιχείρηση να παίξει το παιχνίδι της επιτυχίας;
• Πως θα πετύχει σε αυτή την αγορά;
• Τι ικανότητες χρειάζεται να αναπτύξουμε και να εφαρμόσουμε για να πετύχουμε;
• Τι συστήματα διαχείρισης χρειαζόμαστε;
• Πως ξέρουμε ότι πετύχαμε τη φιλοδοξία μας;

Βλέπετε πόσο άβολα είναι τα πιο πάνω ερωτήματα;

Είναι για αυτό που οι στόχοι, τα πλάνα και οι προϋπολογισμοί που βασίζονται στο παρελθόν κάνουν τις διοικήσεις να νοιώθουν πιο άνετα και ασφαλείς.

Βάζω στόχους, κάνω πλάνα και τα εφαρμόζω ευλαβικά. Αν τα αποτελέσματα δεν βγαίνουν όπως π.χ. οι πωλήσεις που είναι αποτέλεσμα των πελατών, είναι εντάξει αφού εφαρμόσαμε τα πλάνα. Απλά χρειάζεται να αλλάξουμε τα πλάνα.

Η Στρατηγική κάνει τις διοικήσεις να νοιώθουν άβολα. Τις βγάζει έξω από τη ζώνη άνεσης τους. Τις αναγκάζει να σκέφτονται έξω από το κουτί και αυτό είναι δύσκολο και επίπονο διότι συχνά εξ υπακούει αλλαγές και καινοτομία.

Η σημερινή όμως πραγματικότητα δείχνει ότι οι αγορές και οι καταναλωτές αλλάζουν, προσαρμόζονται και αντιδρούν διαφορετικά μέσα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, ρευστότητας και αλλεπάλληλων κρίσεων.

Είναι για αυτό τον λόγο που η απουσία στρατηγικού προσανατολισμού θέτει σε κίνδυνο την ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Τις κάνει πολύ ευάλωτες ακόμα και σε βραχυπρόθεσμο, πόσο μάλλον σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Δεν εισηγούμαι ότι εργαλεία όπως ο επιχειρησιακός προγραμματισμός, οι προβλέψεις και οι προϋπολογισμοί δεν είναι χρήσιμα. Αντίθετα, δαπανώ ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μου στη συμβουλευτική, στηρίζοντας επιχειρήσεις να αναπτύξουν ή και να βελτιώσουν τις μεθοδολογίες και τα εργαλεία στοχοθέτησης και επιχειρησιακού σχεδιασμού.

Είμαι γνωστός θιασώτης της λειτουργίας των επιχειρήσεων στη βάση Μετρήσιμων Επιδόσεων και Μετρήσιμων Κριτηρίων Απόδοσης σε όλους τους τομείς της επιχείρησης.

Αυτό το οποίο λέω είναι ότι τα εταιρικά αποτελέσματα και οι επιδόσεις στη βάση του οποιουδήποτε επιχειρηματικού σχεδίου ενισχύονται ισχυρά με την στρατηγική και τον στρατηγικό σχεδιασμό. Επίσης ο στρατηγικός προσανατολισμός διασφαλίζει την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα της επιχείρησης.

Ακόμα κάτι, βλέποντας το σχεδιάγραμμα πιο πάνω, φαίνεται ότι οι επιχειρήσεις που βασίζονται στο στρατηγικό σχεδιασμό πετυχαίνουν πολύ μεγαλύτερα αποτελέσματα (οικονομικά και ποιοτικά) στον χρόνο από τις επιχειρήσεις που δεν ενσωματώνουν τον στρατηγικό σχεδιασμό στα πλάνα τους.

Ένα τελευταίο σχόλιο που απαντά στο ερώτημα που δέχομαι πολλές φορές. Ποιος/ποια δημιουργεί και εφαρμόζει στρατηγική μέσα στην επιχείρηση;

Η στρατηγική και ο στρατηγικός σχεδιασμός δεν είναι δουλειά ενός ατόμου, όσο έξυπνο και διορατικό αν είναι αυτό το άτομο.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός αφορά ολόκληρη την επιχείρηση και τους τομείς της. Ως εκ τούτου αποτελείται από την εταιρική στρατηγική και τις στρατηγικές των τομέων της επιχείρησης που χρειάζεται να είναι σε ευθυγράμμιση με την εταιρική στρατηγική.

Είναι για αυτό που τα υψηλόβαθμα στελέχη μιας επιχείρησης μαζί με τα υπόλοιπα στελέχη των τομέων της επιχείρησης χρειάζεται να έχουν μια ισχυρή και αποτελεσματική εκπαίδευση στον τομέα της στρατηγικής και των βέλτιστων μεθοδολογιών και εργαλείων που μπορούν να στηρίξουν τον στρατηγικό σχεδιασμό και την εφαρμογή του.

Κατ’ ακρίβεια η εμπλοκή όλων των στελεχών στον στρατηγικό σχεδιασμό και στην υλοποίηση στρατηγικής ενδυναμώνει τα στελέχη για μεγαλύτερη συνεισφορά και εμπλοκή και αποφορτίζει τα υψηλόβαθμα στελέχη από την καθημερινή μικροδιαχείριση.